قابل توجه کاندیداهای مجلس و ریاست جمهوری 1400
به قلم: محمد فاضلی (عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی)
یکی از تکنیک‌هایی که پوپولیست‌ها برای کلاهبرداری از مردم استفاده می‌کنند (پوپولیست‌هایی متعلق به همه جناح‌ها، تفکرات و گرایش‌ها)، ساده نشان دادن مسائل پیچیده است. تکنیکی درست شبیه این‌که بگویند «قبلی‌ها یا این‌ها که شما را بدبخت کرده‌اند، دکمه قرمز را فشار می‌دهند، اما راه درست دکمه سبز است. ما دکمه سبز را فشار می‌دهیم و شما خوشبخت می‌شوید.»
یک راه مقابله کردن با این کلاهبرداری‌ها، نشان دادن میزان پیچیدگی واقعیت و عمق سواد و شناختی است که باید برای حل کردن مسائل داشت و به دست آورد. من از این جهت، هر تلاشی را برای نشان دادن پیچیدگی مسائلی که ایران امروز با آن‌ها مواجه است و سطح سواد، عزم و گفت‌وگوی لازم برای تعدیل آن‌ها را مفید می‌دانم.
نشان دادن پیچیدگی، یکی از راه‌های مقابله با انواع پوپولیست‌ها، اعم از پوپولیست‌های لیبرال، نئولیبرال، جهادی، انقلابی، اشرافی، ضداشرافی، بغض‌کننده، گریه‌کننده، شیک، ژنده‌پوش، ساده‌زیست و سایر اشکال آن‌هاست.
پوپولیسم در عرصه اقتصاد از خطرناک‌ترین اشکال آن است. خیلی خطرناک است اگر پدیده‌های پیچیده‌ای نظیر تورم، رکود، معوقات بانکی، بیکاری و … با واژه‌های ساده توضیح داده شوند. آخر کار این گونه تحلیل‌ها هم راهکارشان چیزی شبیه «رضاشاه نانوای گران‌فروش را در تنور کرد تا گرانفروشی از میان برود» خواهد شد.
یک معلم اقتصاد (دکتر مهدی ناجی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) و دانشجویانش، مدتی است اقتصاددانان را دعوت می‌کنند و درباره مسائل اقتصاد ایران – از تورم و تحریم گرفته تا مالیات و قیمت بنزین – با آن‌ها گفت‌وگو می‌کنند. این گفت‌وگوها را در قالب فایل صوتی منتشر می‌کنند. کانال‌شان در تلگرام «پادکست سکّه» نام دارد.
روی سخنم با همه مردم علاقمند به دانستن ریشه‌های دردهای وضع بسیار نامناسب اقتصاد ایران، و بیشتر از همه مردم با کاندیداهای نمایندگی مجلس و بالاتر از آن‌ها با کاندیداهای بالقوه ریاست جمهوری 1400 است که از اکنون رؤیای کرسی ریاست کابینه را هر شب خواب می‌بینند.
این پادکست‌ها را گوش کنید. خواهش می‌کنم به بحث #مهدی_ناجی با #دکتر #علی_سعدوندی درباره ریشه‌های بانکی، پولی و سیاست اقتصادی منجر به پنجاه سال تورم دورقمی در این کشور (اپیزود نهم)؛ به بحث او با دکتر #علی_مروی درباره وضع مالیات‌ها در ایران (اپیزود هشتم)؛ و به مباحثه درباره سیاست ارزی با دکتر #مجید_شاکری (اپیزود ششم) گوش کنید.
آقایان و خانم‌های محترم، می‌دانیم که همه شما درگیر تعارض منافع هستید، دوستان و رفقا انتظاراتی دارند، همه چیز را بلدید، خرج و هزینه‌های زندگی‌تان هم بالاست؛ اما گوش دادن این فایل‌های صوتی یک تا یک‌ونیم ساعتی، کمک می‌کند خودتان هم بر پیچیدگی‌های حکومت‌داری بیشتر آگاه شوید، کمتر وعده بدهید، عمیق‌تر بیندیشید و کمتر مردم را به دردسر بیندازید.
فایل‌های صوتی را دانلود کنید، با یک هندزفری ساده، در فاصله بین جلسات، پیش از خواب و در اوقات فراغت به جای نقشه کشیدن برای دیگران، به این فایل‌ها گوش دهید و اندکی بیندیشید.
راه توضیح دادن مسائل برای مردم و گفت‌وگو کردن را هم یاد می‌گیرید و خواهید دید غیر از آدم‌هایی که از سی چهل سال پیش می‌شناسید و با هم زندان بودید، در جبهه بودید، شریک کسب‌وکارتان هستند یا دوست و رفیق گرمابه و گلستان شما بوده‌اند، آدم‌های دیگری هم هستند که درس خوانده‌اند، بیشتر از شما و رفقا می‌فهمند و بیش از شما انگیزه ساختن ایران را دارند.
امیدوارم هر چه بیشتر شاهد رونق گرفتن کار «پادکست سکه» و سایر بحث‌های علمی درباره محیط‌زیست، آب، انرژی، اقتصاد، آسیب‌های اجتماعی، سیاست داخلی، احزاب، مجلس، سیاست خارجی و … باشیم. دست و پای پوپولیست‌ها را باید با دانش و با بالا بردن شناخت عمومی از حکمرانی بست؛ باید کاری کرد که پوپولیست‌ها نتوانند به راحتی فریبکاری کنند.